Auteur: Diederick

In augustus is het altijd goed vogelen in de kop van Noord-Holland. De bollenvelden zijn dan onder water gezet en de trek van steltlopers uit noordelijke streken is volop aan de gang. Een ideale combinatie om leuke soorten te zien. De bollenvelden worden onder water gezet om ze vrij te maken van aaltjes, onkruid en bollenresten. Het water trekt muggen en watervlooien aan en daar maken vogels dankbaar gebruik van.

Op zaterdagochtend vroeg vertrokken om eerst de sporenkievit te bekijken, die zich al enkele dagen ophoudt. De sporenkievit is in Nederland een zeer zeldzame dwaalgast uit oostelijke streken. 

Daarna de verschillende bollenvelden afgereden om te speuren naar leuke soorten. Gelukkig was ook de lachmeeuw weer aanwezig, een jaarlijkse pleisteraar in deze contreien. De soortenlijst breidde zich verder uit naar lepelaar, witgat, bosruiter, oeverloper, krombekstrandloper, grutto, watersnip, kemphaan en groenpootruiter.

Daarna nog even doorgereden naar de grote kolonie grote sterns bij Petten. Duizenden vogels nestelen hier op een klein eilandje. De jonge sterns zijn al bijna groot en worden volop gevoed.

Tenslotte weer teruggereden naar Balgzand, waar een terekruiter werd gemeld. Hij was verrassend moeilijk te vinden tussen de vele tureluurs, maar uiteindelijk vond ik hem terug, voor mij een nieuwe soort en een mooie dagafsluiter.

Van 16 t/m 19 juli was ik in de Eifel om vlinders te fotograferen. Ik was vooral op zoek naar nieuwe soorten. Het vlinderseizoen leek echter al enigszins voorbij te zijn: weinig soorten op de bekende plekken Monschau en Irrhausen en de meeste exemplaren waren erg afgevlogen. Misschien een gevolg van de droogte, want half juli zou normaal gesproken een goede periode zijn om de Eifel-soorten te zien.

Een uitstapje naar Blankenheim maakte veel goed, op de nog wel groene kalkgraslanden veel dambordjes, bleek blauwtjes en enkele andere soorten. Een gele luzernevlinder bleef even mooi poseren.

 

Bij Nettersheim tenslotte heb ik toch nog twee voor mij nieuwe soorten kunnen zien: zomererebia en tweekleurig hooibeestje.

 

 

De kleine tanglibel zie je vaak in het buitenland langs snelstromend water. Vlak over de grens in België en Duitsland kun je hem al tegenkomen, maar soms maakt hij uitstapjes naar Brabant of Limburg, vooral waar natuurgebieden de grens overschrijden. Zo zijn langs de grensrivier Worm bij Kerkrade deze zomer enkele exemplaren te zien, misschien het begin van een Nederlandse populatie.

 

Omdat ik toch in Zuid-limburg was ben ik ook nog even langsgegaan bij de gaffelwaterjuffers in Cottengen. Voor mij een nieuwe soort die alleen in Zeeland en Limburg te zien is bij kleine poeltjes.

Gaffelwaterjuffer

 

In de tweede helft van mei op vakantie in de Spaanse pyreneeën, qua vlinders en vogels kun je dan van alles tegenkomen. Uiteindelijk heb ik de meeste nieuwe soorten gezien in de prachtige natuur rondom ons vakantiehuis. Wat vlinders betreft waren dat 5 soorten blauwtjes, 4 soorten parelmoervlinders (waaronder de zeldzame toortsparelmoervlinder) en nog 7 andere soorten. Ook de prachtige spaanse parelmoervlinder, die bovenaan mijn lijst stond.

De vogels rondom het vakantiehuis waren talrijk en makkelijk waar te nemen aangezien het broedtijd was. 's Morgens werden we gewekt door de zang van vele nachtegalen en wielewalen. In het dorp bleek de blauwe rotslijster te broeden en in de omgeving de roodkopklauwier. Bijeneter, grauwe gors, europese kanarie en zwarte roodstaart waren talrijk als broedvogel.

Een uitstapje naar een steppegebied ten zuiden van Monzón leverde veel nieuwe soorten op: kleine torenvalk, rotsmus, griel, westelijke blonde tapuit, kortteenleeuwerik en kalanderleeuwerik. Niet alle soorten waren goed te fotograferen want ver weg.

Voor vlinderliefhebbers is Limburg een waar paradijs, er komen veel soorten voor die elders in Nederland afwezig zijn. Het gaat dan vaak om zuidelijkere soorten waarvan Limburg de noordelijke grens is van hun verspreidingsgebied.

Het staartblauwtje is een soort die maar zelden in Limburg te zien is, het gaat dan om zwervende exemplaren. Vorig jaar en in dit jaar in het voorjaar waren enkele vlinders in Limburg gesignaleerd en blijkbaar hebben ze zich voortgepland, want dit jaar is in een veld bij Posterholt een heuse populatie aanwezig van de tweede generatie. Een nieuw soort voor Nederland dus.

Het staartblauwtje is een kleine vlinder en viel hierdoor duidelijk op naast de ook aanwezige icarusblauwtjes. Het waren verse exemplaren met nog een duidelijk aanwezig 'staartje'.

Ook in flinke aantallen aanwezig was de bruine daguil, een dagactieve nachtvlinder.

 

Na de staartblauwtjes waagde ik mijn geluk in de bebouwde kom van Posterholt, waar het scheefbloemwitje gezien wordt. Ook zo'n soort die zich sterk Noordelijk uitbreid en pas sinds vorig jaar in Nederland aanwezig is.

Het scheefbloemwitje is echt een tuinsoort en dus gebonden aan huizen. Om daar daar bijzondere soorten te zoeken heeft altijd iets genants: het voelt niet helemaal okee om twee uur in diverse voortuinen te lopen speuren naar een 'afwijkend klein koolwitje'. Laat staan fotograferen...

Gelukkig kreeg ik voor dat laatste de kans op een braakliggend veldje naast enkele huizen. Een scheefbloemwitje bleef daar even mooi poseren zodat ik ongegeneerd een foto kon maken.

Een weekje vakantie in Zuid-Limburg is een mooie gelegenheid om enkele locaties af te gaan om naar voor Nederland unieke vlindersoorten op zoek te gaan. Het weekend van 8 en 9 juli was het warm en vlogen de vlinders volop.

Van het dwergblauwtje is voor het eerst sinds lange tijd weer een kleine populatie aanwezig in Nederland. Dit kleine vlindertje zet haar eitjes af op de wondklaver.

Op de Sint-Pietersberg waren het kaasjeskruiddikkopje en bruin dikkopje in behoorlijke aantallen aanwezig, voor beide soorten dus een tweede generatie. De eerste generatie vloog in mei. Het kaasjeskruiddikkopje was voor mij een nieuwe soort in Nederland. Ook boswitje, koninginnepage en klaverblauwtje vlogen hier, naast vele algemenere soorten.

 

 

Na een aantal dagen regen beloofde het weer wat verbetering. In ieder geval in de ochtend, dus ik was al vroeg op pad gegaan naar het Brabantse Kampina. Het bleek geen slechte keuze, want de vlinders vlogen volop. Uiteindelijk heb ik bijna 20 soorten gezien. Prachtige verse landkaartjes, heideblauwtjes en oranje zandoogjes. Verder ijsvogelvlinders, die dit seizoen in groten getale lijken te vliegen, bruin zandoogje, bont zandoogje, hooibeestje, atalanta, dagpauwoog, gehakkelde aurelia, groot dikkopje, klein koolwitje, eikenpage.

En gelukkig ook de grote weerschijnvlinder, een soort waar ik speciaal voor gekomen was. Na twee seizoen vergeefs gezocht te hebben in De Bruuk bij Groesbeek, had ik vandaag meer geluk. Na drie uur lopen zag ik plotseling deze vlinder met zijn typische vlucht voorbij vliegen en hij landde vlak voor me op het pad. Later nog een serie foto's kunnen maken bij de boom waar hij langdurig op bleef zitten om de boomsappen in zich op te nemen.

 

Nederland kent nog drie soorten zeldzame veenvlinders. Alle drie de soorten zijn afhankelijk van hoogveen en in Drenthe te vinden, soms ook nog in Groningen. Het veenhooibeestje is in het Fochteloërveen gelukkig aan een opmars bezig, de andere twee soorten zijn de laatste jaren helaas van veel voormalige vliegplekken verdwenen.

Het veenbesblauwtje is erg kwetsbaar en vliegt maar kort. Het gebied waar hij nog vliegt is klein. De vlinders vliegen al vroeg op de dag. Na enkele uren wachten aan de rand van het gebied kwamen enkele exemplaren gelukkig redelijk dichtbij zitten zodat ze te goed te bekijken waren.

De veenbesparelmoervlinder is afhankelijk van hoogveentjes in het bos en heeft als waardplant eigenlijk alleen de veenbes. Vanwege de warmte op het moment dat ik er was vlogen er vele exemplaren, ik telde er zeker 30. Ze gingen zelden zitten, maar opnieuw bleek dat geduld soms wel beloond wordt.

Het veenhooibeestje tenslotte bleek in groten getale aanwezig in het Fochteloërveen, Ik was er maar even, maar zag toch vele tientallen exemplaren op een beperkt terrein. Blijkbaar vindt deze mooie soort hier de ideale leefomstandigheden, laten we hopen dat dit zo blijft.

Naast deze zeldzame veenvlinders, die nu juist hun hoogtepunt hebben qua vliegtijd, was voor andere vlindersoorten duidelijk de junidip aangebroken. De enige andere soort die ik kon waarnemen was het groot dikkopje.

De Weerribben in Overijssel is een van de libellenrijkste gebieden van Nederland. Op een warme ochtend langs het Steenwijks kanaal leek het soms net een sprinkhanenplaag waar ik doorheen moest lopen. Veel libellensoorten die in de rest van Nederland behoorlijk zeldzaam zijn, komen in de Weerribben redelijk talrijk voor.

Ik begon om 8 uur bij het Woldlakebos, waar opvallend veel vroege glazenmakers aanwezig waren, ik telde er honderden. Samen met de glassnijder is dit de vroegst vliegende glazenmaker. Hun andere familieleden vliegen pas vanaf juli en augustus.

Ook veel bruine korenbouten, viervlekken en gewone oeverlibellen.

Langs het Steenwijks kanaal was het vanwege de grote aantallen libellen nog lastig om de gevlekte witsnuitlibellen er tussenuit te halen. Door de warmte blijven ze ook minder goed zitten.

Bij de bekende libellenvlonder natuurlijk de nodige sierlijke witsnuitlibellen, een zeldzame soort die een aantal jaar geleden voor het eerst hier werd ontdekt en zich sindsdien langzaam uitbreidt in de regio.